مهریه مال یا تعهدی است که زوج(مرد) در قبال به نکاح در آمدن زوجه، به زوجه (زن) می پردازد یا مکلف به پرداخت یا اجرای آن است.
مهریه به صداق، کابین و قرض نیز نامیده می شود.
میزان مهری که در عقد نکاح با تراضی تعیین می شود.
تعیین مقدار مهر با زوج، زوجه یا ثالث است.
عدم ذکر مهریا شرط عدم مهر شده باشد.
هرگاه مهر تعیین نشده باشد و زوج بخواهد قبل از نزدیکی زوجه را طلاق دهد باید مقداری مهریه به زوجه پرداخت نماید. در تعیین مبلغ مهریه وضعیت مالی زوج در نظر گرفته می شود.
هرگاه در زمان عقد نکاح مهریه تعیین نکنند زوجین می توانند پس از عقد به تراضی مهریه را تعیین نمایند
اگر قبل از توافق، نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهرالمثل است. برای تعیین مقدار مهریه وضعیت مالی زوجه در نظر گرفته می شود.
هنگام تعیین مهریه زوجه(زن) می تواند تقاضا نماید که شخص ثالث پرداخت مهریه را ضمانت کند. در اینصورت امکان دریافت مهریه علاوه بر همسر از ضامن هم وجود دارد.
اگر زوجه دادخواست طلاق تقدیم نماید باید در قبال طلاق، مالی به زوج بدهد. در اغلب موارد این مال مقداری از مهریه زوجه می باشد که زوجه آن را بذل می نماید.
زوج هرگاه بخواهد می تواند دادخواست طلاق تقدیم نماید اما باید کل مهریه زن را پرداخت نماید.
تعیین مهریه طبق تراضی زوجین است و هر توافقی نمایند لازم الاجرا می باشد.
مهریه می تواند به صورت عندالاستطاعه یاعندالمطالبه در عقدنامه درج گردد یعنی در عندالاستطاعه مرد برای پرداخت مهریه باید استطاعت مالی برای پرداخت مهریه داشته باشد و تا زمانی که مرد توانایی مالی در پرداخت مهریه نداشته باشد زن نمی تواند مهریه را وصول کند اما در مهریه عندالمطالبه هر زمان زن مطالبه مهریه نماید مرد موظف به پرداخت است و با توجه به شرایط محکوم به پرداخت است.
مهریه انواع مختلفی دارد مانند سکه، وجه نقد یا مال منقول یا غیرمنقول( منقول مثل اتومبیل و غیرمنقول مثل زمین)
مهریه تا 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن تحت حمایت قانون پیش بینی شده است. اگر زوج تا این میزان مهریه را پرداخت نکند امکان بازداشت به درخواست زن وجود دارد.
اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد باید با ارائه صورت اموال خویش و همچنین با تقدیم دادخواست اعسار، عدم توانایی خود را در پرداخت مهریه اثبات نماید.
مهریه می تواند به صورت حال یا مدت دار تعیین شود اگر مهریه به صورت حال تعیین شود زوجه می تواند بعد از عقد نکاح مهریه را مطالبه نماید و می تواند از حق حبس استفاده نماید اما مهریه ای که به صورت مدت دار تعیین شود زوجه باید در مدت زمان تعیین شده مهریه را مطالبه نماید و همچنین نمی تواند از حق حبس استفاده نماید
اگر قسمتی از مهریه،حال و قسمتی مدت دار باشد زن می تواند تا پرداخت مهریه حال، از تمکین امتناع نماید.
حق حبس یعنی زوجه می تواند تا پرداخت مهریه از تمکین امتناع نماید. این امتناع به معنی نشوز نیست و مسقط نفقه زن نمی باشد.
اگر دادگاه پرداخت مهریه را تقسیط نماید موجب از بین رفتن حق حبس زن نمی شود.
طبق بخشنامه برای درخواست مهریه باید از طریق اجرای ثبت اقدام شود. به این معنی که زوجه به دفترخانه ای که ازدواجشان در آنجا ثبت شده مراجعه و درخواست اجرائیه می کند . اجرائیه صادر و به آدرس زوج ارسال می شود و زوج 10 روز برای پرداخت مهریه مهلت دارد اگر زوج در مهلت ذکر شده مهریه را پرداخت ننماید، زوجه با مراجعه به اجرای ثبت درخواست تشکیل پرونده اجرایی می دهد. سپس از دارایی زوج استعلام گرفته می شود اگر زوج دارایی داشته باشد دستور توقیف آن صادر می شود اما اگر دارایی زوج کفاف مهریه را نکرد یا زوج دارایی نداشته باشد زوجه باید از طریق دادگاه اقدام نماید. البته مستثنیات دین زوج قابل توقیف نمی باشد. مستثنیات دین اموالی است که عرفا مورد نیاز زوج می باشد.
این دادخواست به معنای عدم توانایی مالی مرد در پرداخت مهریه است و زوج باید پس از صدور حکم، به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و دادخواست اعسار دهد. مدارک لازم جهت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه عبارت است از دادنامه محکومیت مهریه، صورت کلیه اموال و استشهادیه(شهادت کتبی دو نفر).
هرگاه اعسار زوج از پرداخت مهریه در دادگاه اثبات شود، دادگاه تقسیط مهریه را صادر می کند.اگر زوج به دلایلی مثل کاهش درامد ویا افزایش تورم توانایی در پرداخت اقساط نداشته باشد می تواند دادخواست تعدیل اقساط را به دادگاه تقدیم نماید.
اگر مهریه به صورت سکه باشد(مثلا 100 سکه) مبلغ سکه ها به نرخ روز محاسبه می شود اما اگر مهریه به صورت یک مبلغ مشخص، تعیین شده باشد(مثلا یک میلیارد ریال) برای محاسبه شاخص مالی یک سال قبل از درخواست مهریه بر شاخص مالی سال تعیین مهریه تقسیم می شود و عدد به دست آمده در مبلغ مهریه ضرب می شود
حاصل به دست آمده از این محاسبه، مبلغی است که باید به عنوان مهریه پرداخت شود.
اگر نکاح دائم باشد می توان مقدار مهریه را بعد از عقد تعیین نمود اما در نکاح موقت باید لحظه وقوع عقد مهریه تعیین شود وگرنه نکاح باطل است.
اگر زوجه فوت کند ورثه می تواند به نسبت سهم خود درخواست مهریه کند.
طبق قانون خودرو جزو مستثنیات دین نیست مگر این که خودرو تنها وسیله امرار معاش زوج باشد.
زوج باید سندی مبنی بر پرداخت مهریه ارائه نماید وگرنه زوجه می تواند تمام مهریه را مطالبه نماید.
خیر تا زمانی که مهریه به طور کامل پرداخت نشود زوجه می تواند از حق حبس استفاده نماید.
بله در هر صورت مهریه حق زن است و خیانت مسقط مهریه نمی باشد.
مهریه یکی از مواردی است که زوجین باید حین توافقات به آن نیز بپردازند و طبق توافق زوجین ممکن است تمام مهریه پرداخت یا بخشیده شود یا هر توافق دیگری نمایند.
بله اگر ماشین را زوج فروخته اما تعویض پلاک نشده زوجه می تواند توقیف کند.
اگر زوج قبل از نزدیکی زوجه را طلاق دهد باید نصف مهریه راپرداخت نماید و اگر قبل از طلاق تمام مهریه را پرداخته باشد نصف آن قابل استرداد است.
اگر مهریه مالیت نداشته باشد زن مستحق مهرالمثل است یعنی با توجه به وضعیت مالی زوجه، مهریه تعیین می شود.
اگر زوج همسر خود را به صورت غیابی طلاق دهد زن می تواند پس از طلاق هر وقت که بخواهد درخواست مهریه دهد.
بله اما اگر از مستثنیات دین باشد زوج می تواند رفع توقیف کند.
بله اگر زنی شرایط گرفتن نفقه را نداشته باشد به معنی اسقاط مهریه نیست و مهریه تنها با رضایت زن اسقاط می شود.
بله ابتدا باید مهریه زن پرداخت گردد و اگر ترکه ای باقی ماند بین وراث تقسیم می شود.
مهریه از دیون ممتازه است و بر سایر طلبکاران الویت دارد. در نتیجه ابتدا باید مهریه پرداخت شود.
